मधुरा मराठेने पोस्ट केलेल्या चित्रावर मी आधी दोन ओळी लिहिल्या होत्या. आता दोन ओळींची एक छोटी कविता झाली आहे आणि "बाप्पा परत कुठे जातात आणि काय करतात?" याचं एक (काल्पनिक) उत्तर सापडलं.
कल्पना करा मराठी फौज मोहिमेवर गेली आहे. दिवस, आठवडे, महिने लोटतात. मग बातमी येते कि मोहीम फत्ते झाली. सगळीकडे आनंदी आनंद. इतके दिवस थरथरणाऱ्या हातांनी कपाळी कुंकू लावणाऱ्या स्त्रिया आज ठेवणीतली पैठणी घालून, डोळ्यात तेल लावून वाट पाहतायत.
हे composition पटदीप रागावर आधारित आहे. काहीशी लावणीच्या अंगाची चाल, मध्ये कोरस. पटदीप हा एक करुण, विरही भावाचा राग. 'मर्मबंधातली ठेव ही', 'मेघा छाये आधी रात' किंवा हिराबाई बडोदेकर यांच्या आर्त स्वरातील 'पिया नाही आये' बंदिश, ही या रागातली काही ठळक उदाहरणे.
('दुर्गा' रागातली पं. शिवकुमार शर्मा यांनी संतूरवर वाजवलेली धून ऐकताना मला एक चाल व सुरुवातीचे शब्द सुचले. त्यावर मग ही पूर्ण रचना बांधली)
सावरिया सावरिया, सावरिया सावरिया
मन को लुभाये तोरी बसुरीया
सावरिया सावरिया
मैं ब्रज की हुं नार नवेली
जनम जनम की तेरी सहेली
मोह लिया, मोह लिया,
तन मन तुने मोह लिया
सावरिया सावरिया, सावरिया सावरिया
सावन के झुलेसी मैं हुं
तुम बादल से हो घनश्याम
सागर से घननील सखा तुम
बलखाती मैं एक नदिया
सावरिया सावरिया, सावरिया सावरिया
(यातले दुसरे कडवे मला विशेष प्रिय आहे. कृष्णाचा रंग श्यामल आणि निळा असे दोन्ही, ते याएकाच कडव्यात आढळतात. साधा झाडाला बांधलेला झोका पण त्याला ओढ मात्र आकाशातल्या ढगाची. स्वतःला अश्या झोक्याची उपमा देताना कृष्णाला मात्र ती ढगाची उपमा देते. त्याचा श्यामल वर्णच
नाही तर त्याचे भव्यत्व सुद्धा यातून जाणवते. तसेच चंचलपणे वाहणाऱ्या नदीच्या मानाने सागर हा कितीतरी अथांग, विशाल आणि शांत.कविता हा प्रकार मला याकरता आवडतो. थोड्या शब्दात कवी काही सांगतो. पण वाचकाने मात्र त्याच्या परीने त्याचा अर्थ शोधायचा असतो )
(खास होळी निमित्त ही लावणी. मीराबाईंच्या " केनो संग खेलू होरी, पिया त्यज गये है अकेली" या वरून स्फुरली. चाल पुरिया धनश्री/कल्याण वर आधारित.ऐकण्यास इथे क्लिक करा )
