सरस्वती वंदना

 दसऱ्याचे निमित्त साधून ही रचना झाली. सरस्वती रागावर आधारित देवीची स्तुती व प्रार्थना

वंदीन तुला देवी सरस्वती
वागीश्वरी वरदायिनी

श्र्वेतांबरी तू, हंसवाहिनी 
वेद, वीणा, शोभती हाती
तू बुध्दीदात्री, कलास्वामिनी 
देई कृपा हे भगवती

ये पावसा

ये पावसा मेघांचा रथ करुनी

भेटून जा तू आनंदे बरसोनी 

संकेत देई माती मृदगंध शिंपडूनी 

वाराही गाई गाणी येणार तू म्हणोनी

सृष्टीच आहे सारी तुजसाठी आतुरली 

अवघाच आसमंत जावा असा भिजुनी

बीज अंकुरावी आणिक बहरू दे वृक्षवेली

भिजल्या मनी फुलावी आशेची पल्लवी

करुणा करो ना

 A prayer written during the time when all of us were going through the COVID 19 experience

तमसो मा ज्योतिर्गमय

हरण करो सबका भय

वातावरण हो शुद्धमय

जीवन कर दे निरामय

करुणा करो ना, करो हे प्रभू

पीडित तन का कष्ट मिटे

मन मे जो संदेह हटे

आशा की फिर लहर उठे

जगचक्र फिरता ही रहे

करुणा करो ना, करो हे प्रभू

Composition in Nand Raag

प्रीतम मोहे, तेरे बिना, जिया न लागे

आ मिल जा

क्यु मोसे झूठी आस बँधायी

प्रेम का क्यु मनमे दीप जलाया

आ मिल जा

ध्यानस्थ झाले श्रीगजानन

मधुरा मराठेने पोस्ट केलेल्या चित्रावर मी आधी दोन ओळी लिहिल्या होत्या. आता दोन ओळींची एक छोटी कविता झाली आहे आणि "बाप्पा परत कुठे जातात आणि काय करतात?" याचं एक (काल्पनिक) उत्तर सापडलं. 

वृक्षोदरी रुद्राक्ष लेऊन

ध्यानस्थ झाले श्रीगजानन

दहा दिवसांचा आंनद सोहळा

भक्तजनांचा जल्लोषित मेळा

देता निरोप हृदयस्थ होऊन

गहिवरून आले श्रीगजानन

भाद्रपदी पुढल्या भेटण्या सर्वा

मने सुखवाया येईल सुखकर्ता

तोवर या भेटीचे करावया चिंतन

ध्यानस्थ झाले श्रीगजानन

PC: Madhura Marathe

नेसूनी पैठणी वाट पाहते

कल्पना  करा मराठी फौज मोहिमेवर गेली आहे. दिवस, आठवडे, महिने लोटतात. मग बातमी येते कि मोहीम फत्ते झाली. सगळीकडे आनंदी आनंद. इतके दिवस थरथरणाऱ्या  हातांनी कपाळी कुंकू लावणाऱ्या स्त्रिया आज ठेवणीतली पैठणी घालून, डोळ्यात तेल लावून वाट पाहतायत. 

हे composition पटदीप रागावर आधारित आहे. काहीशी लावणीच्या अंगाची चाल, मध्ये कोरस. पटदीप हा एक करुण, विरही भावाचा राग. 'मर्मबंधातली ठेव ही', 'मेघा छाये आधी रात' किंवा हिराबाई बडोदेकर यांच्या आर्त स्वरातील 'पिया नाही आये'  बंदिश, ही या रागातली काही ठळक उदाहरणे.   

नेसूनी पैठणी वाट पाहते दारी

अजून का न आली परदेसाहून स्वारी

(टपटप टपटप टापा टाकीत, दौडत घरच्याकडे

दरी खोऱ्या अन कडे-कपारी, भेदीत जाती पुढे

धुळीचे वादळ मागे उडे)

पाहिली न कधीची पडछायाही त्यांची

संपेल अशी ही रात्र कधी अवसेची

जीव झुरतो पाहण्या चंद्र पुन्हा आकाशी

(तड तड तड तड वाजत उठती, ताशे अन चौघडे

गुड्या तोरणे सडा अंगणी,जरीपटका फडफडे

भरून आनंद आज चहूकडे)

थोपविण्या गनीमा गेले मुलुखापार

फडकवला झेंडा भगवा अटकेपार

घरी येता वाहीन, ओवाळून जीव पायी

सुरेश नायर 

२/२०१६

ही कविता गीतरुपात ऐकण्यास इथे क्लिक करा 

जाऊन जराशी येते

(मालकौंस  रागात  एक  चाल  सुचली  त्यावर  हे  शब्द  बसवले आहेत.  याला  काहीसा  गझलचा  घाट  आहे  असे  मला  वाटते. ऐकण्यास  इथे क्लिक करा)

जाऊन  जराशी  येते,  तू  सांगून  गेलीस  होती

मी  अजुनी  पिसतो  पाने,  क्षण जाती बघ निसटुनी

जाण्या  आधीचा  डाव,  मी  जिंकून  नेला  होता

हा  दोष  असे  पानांचा,  का  व्यर्थ  रोष  माझ्याशी?

दोघात  तुझ्या  नि  माझ्या,  तू  राजा  आणिक  राणी

हे  भाग्य  असे  गे  माझे,  होतसे  तुझा  गुलाम  मी

आयुष्य  असो  की  पाने,  हा  डाव  घडी  दो  घडीचा

भोगून  घे  खेळापुरती,  शेवट  जाई  विखरुनी

सुरेश नायर

कारी कारी बदरा छाई

('मियां  मल्हार'  रागात  आणि  रूपक  तालावर  रचलेली  माझी  स्वतःची  एक  चीज)

कारी  कारी  बदरा  छाई

नभ  मे  चमके  दामिनी

मोको   जियरा  डर  लागे

आओगे  कब  शामजी

ब्रज  को  त्यज  तुम  गये  जबसे

सुनी  सुनी  बासुरी

पपीहे  की  सुनी  बोली

सुनी  बन  की  मोरनी

घनन  घन घन  घटा  बरसे

बह  रही  जमुना  भरी

उमड  आयो  मनवा  ऐसे

बह  रही  अखिया  मोरी

सुरेश नायर

२०१०

सावरिया सावरिया

('दुर्गा'  रागातली  पं. शिवकुमार  शर्मा  यांनी  संतूरवर  वाजवलेली  धून  ऐकताना  मला  एक  चाल  व  सुरुवातीचे  शब्द  सुचले. त्यावर  मग  ही  पूर्ण  रचना  बांधली) 

सावरिया  सावरिया,  सावरिया  सावरिया

मन  को  लुभाये  तोरी  बसुरीया

सावरिया  सावरिया

मैं  ब्रज  की  हुं  नार  नवेली

जनम  जनम  की  तेरी  सहेली

मोह  लिया,  मोह  लिया,

तन  मन  तुने  मोह  लिया

सावरिया  सावरिया,  सावरिया  सावरिया

सावन  के  झुलेसी  मैं  हुं

तुम  बादल  से  हो  घनश्याम

सागर से  घननील  सखा तुम

बलखाती  मैं  एक  नदिया

सावरिया  सावरिया,  सावरिया  सावरिया

(यातले  दुसरे  कडवे  मला  विशेष  प्रिय  आहे.  कृष्णाचा  रंग  श्यामल  आणि  निळा  असे  दोन्ही,  ते  याएकाच कडव्यात आढळतात. साधा  झाडाला बांधलेला  झोका  पण  त्याला  ओढ  मात्र  आकाशातल्या  ढगाची.  स्वतःला  अश्या  झोक्याची  उपमा  देताना  कृष्णाला  मात्र  ती  ढगाची  उपमा  देते.  त्याचा  श्यामल  वर्णच 

 नाही  तर  त्याचे  भव्यत्व  सुद्धा  यातून  जाणवते.  तसेच  चंचलपणे  वाहणाऱ्या  नदीच्या  मानाने  सागर  हा  कितीतरी  अथांग, विशाल  आणि  शांत.कविता  हा  प्रकार  मला  याकरता आवडतो.  थोड्या  शब्दात  कवी  काही  सांगतो.  पण  वाचकाने  मात्र  त्याच्या  परीने  त्याचा  अर्थ  शोधायचा  असतो )

सुरेश नायर

२०१०

होळीची लावणी

(खास होळी निमित्त ही लावणी.  मीराबाईंच्या  " केनो संग खेलू होरी,  पिया  त्यज  गये  है अकेली" या  वरून  स्फुरली.  चाल  पुरिया धनश्री/कल्याण वर आधारित.ऐकण्यास इथे क्लिक करा )  

गेली  संक्रांत  आली  बाई  होळी  हो

नाही  काही  तुमचा  पता

कुणासंग  पंचीम  रंगाची  मी  खेळू  हो

सन  भाग्याचा,  आहे  फार  मोठा

घरला  या  धनी, राग  आता  सोडा

तुम्हांसाठी  केली,  पुरणाची  पोळी  हो

दिस  उन्हाळी,  सोसवेना  उन

किती  पुसावं, घामाघूम  अंग

आग  लावी  राती, चंदनाची  चोळी  हो

तुमच्याविना  शेज, सुनी  सुनी  लागे

विझली  होळी  अन, राख  उरं  मागे,

रोज  खुणविते, चंद्रकोर  भाळी  हो

सुरेश नायर

३/२०१०