एक फांदी चार पक्षी

एक फांदीवर चार पक्षी एवढ्या visual वर सुचलेली एक कविता. कधी कधी कविता आपसूक स्वतःचे एक वळण घेते, आपला तसा हेतू नसला तरी..

एक फांदी चार पक्षी
एक काळा एक पांढरा 
एक करडा एक वेगळा

काळ्या पांढऱ्याचे जुळेना सुत 
अन करडा वाहे मधोमध
पण वेगळा वेगळाच राही
त्यासी कोणी विचारत नाही

वेगळ्याचे रंग आहेत कितीक
तरी नाही कुणा त्याचे कौतुक
वेगळ्याशी कुणी ना करे हो सलगी 
वेगळ्याचा जगी नाही कुणी वाली

किती रंग पिसांचा जरी निराळा 
जरी बोल प्रत्येका गळा वेगळा
तरी पाही जो त्या पडे हेच दृष्टी
एका फांदीवर आहेत चार पक्षी

सुरेश नायर

2/१९/२०२५

तू जिथे मी तिथे

A new duet song composition by me. All the photos are taken by me on recent trips.

तू जिथे मी तिथे, मी जिथे तू तिथे

राहूया येथ ना, राहुदे जग तिथे

या इथे आपुले विश्व सामावले

बंधने ना कुणाची न पाश कोठले

सोबती गे तुझ्या स्वर्गही ठेंगणे 

स्वर्ग तेथे मला सोबतीस तू जिथे

सुख मना भरभरूनी तिथे लाभते

संगती रे तुझ्या ना कशाचे उणे

I am where you are, you are where I am,

Let's just stay here, far from everyone else

(He) Our world is encompassed all here

With no bounds, noone's restrictions 

With you I find heaven within my reach

(She) For me heaven is where you are

There my mind fills with limitless joy

With you I feel I have everything I need

सुरेश नायर 

Jan 2024

ये पावसा

ये पावसा मेघांचा रथ करुनी

भेटून जा तू आनंदे बरसोनी 

संकेत देई माती मृदगंध शिंपडूनी 

वाराही गाई गाणी येणार तू म्हणोनी

सृष्टीच आहे सारी तुजसाठी आतुरली 

अवघाच आसमंत जावा असा भिजुनी

बीज अंकुरावी आणिक बहरू दे वृक्षवेली

भिजल्या मनी फुलावी आशेची पल्लवी

आज दिल कुछ सूना सूना है

A poem I wrote inspired by the light and shadows as I sit in the living room sometimes in the late evening hours. First it was just the words, then narration and then putting it together with pictures....

आज दिल कुछ सूना सूना है

बेवजह मुड ही कूछ ऐसा है

सोफे पे पडे, शाम के साये

देखता हुं देर तक अंधराते 

यू तो अब वक्त हो गया है
बत्तीयोंके शोंख उजालों का
पर शाम रात मे घुल गई 
और बत्तिया जलने से रही

बस युही यहापर लेटे लेटे
याद आती हैं वो गुजरी शामे
आहटे आते जाते पैरोंकी
आवाजें हसने गुनगुनानेकी

रसोई से लेहराती खुशबूए 
बर्तनोंकी की खडखडाहट
कही नल से बेहता पानी
हर आवाज जानी पेहचानी

आखिर घर घर नहीं होता
दिवारें, दरवाजें, झरोखोंसे 
सोफा, टीव्ही, रंगिन परदोंसे
तसबिरोंसे, चूनींदे पौधोंसे

घर जिता है, सांसे लेता है
किसीके ऊसमे होने से
घरका घरपन मेहसुस होता है
किसिके होनेके ऐहसास से

अब लगता है घर खो बैठा है
अपनी जिंदा धडकती रुह
बाकी है कुछ बेजान चीजे
जिनमे शायद मैं भी एक हुं 

तेरा मेरा प्यार अमर

Lyrics📜 of old Hindi Lata - Shankar Jaikishen song 'Tera Mera Pyar Amar' sung 🎶 on a recent Malayalam song 'Njanum Neeyum' by Shreya Ghoshal. Somehow when I heard the new song, I automatically started humming it to the words of the old song.

चांदरात

Lyrics composed by me and sung on the melody of 'Memory' song 

चांदरात, कबसे मैं खडा हूँ 

देखते राह तेरी, इस सूनी रात में           

दूरतक भी नजर कोई आता नही                 

बस अकेला मैंही हूँ 

आजका तूने वादा किया था

इसलीये मैं यहा हूँ, एक अरमा लिये

चाहे कितनी घडी देर हो जाये ना

आ मिलेगी तू जरूर

फिर भी डर है के तू कही, आ ना पाये तो क्या हो

हूँ परेशान, हूँ मैं हैरान, बढती जाये बैचेनी

ये कैसी आहट हुई हैं

कौन आया यहा है, शायद तू तो नहीं

गर न तू हो तो आस दिलकी ढल जायेगी 

देख चांद भी ढल गया 

तेरे बिना - येगं येगं

'येगं येगं विठाबाई ' या अभंगाच्या चालीवर रचलेले गीत

तेरे बिना भी क्या जिना, 

मेरे साथ सदा तू रेहना

ये जीवन एक लंबी धारा, 

तेरे साथ ही बेहना

जनम जनम का साथ

लागी कभी छुटे ना

अनादी युगाहूनी

सर्वपरिचित येसुदास यांचा मुलगा विजय येसुदास याचे एक मल्याळम गीत . मला खूप आवडले. त्यातले बरेच शब्द (अनादी, युग, पुरातन, दूर, नितांत, एकांत, हृदय, अग्नी, दाह, कोटी, किरण, भूमी, स्नेह, अति, गूढ, विकार, अविराम, प्रणय) मराठीत परिचित वाटले म्हणून ह्या चालीवरच त्यातले काही शब्द उसने घेत हे गीत बांधले. 

अनादी युगाहूनी तुला मी पाहतो
अनंत क्षणातुनी तुला मी जाणितो
तरीही पुन्ह्याने कितीदा
तू भेटते, मजला नवी

कोणी नसतानाच भवती
भासते तू नितांत जवळी
पण सभोती सर्व असता
तुजविना मी एकांती
अति गूढता तुझ्यातील ही
दे सारुनी, ये समोरी

कोटी किरणें तुझ्या भोवती
रत्नहारासम झळकती
मी कसे पाहू तुला गे
नेत्र दिपल्यावाचूनी

पापण्या मिटुनी घेता

तुज पाहुदे हृदयातुनी

नव्याने पुन्हा मी

On a recent roadtrip to Colorado and Utah I wrote this poem. It made sense to put it all together - photos & videos of the trip with the background of the song I was inspired to write during the trip, in my own voice.

नव्याने पुन्हा मी स्वतःला पहातो जर वेगळ्याने स्वतःला न्याहाळत नवे रंग चित्रात माझ्या मी भरतो

जुन्याशी कशाला मी बांधील राहू आणि काय माझ्यात ते का न शोधू मी माझीच सीमा उल्लंघु पहातो नव्याने पुन्हा मी स्वतःला पहातो

जे सौंदय आहे जगी पाहण्याला जी कोडी अजुनी असे सोडवाया मी ते ते कराया स्वतःला वहातो नव्याने पुन्हा मी स्वतःला पहातो

किती जन्म मागे किती पुढती उरले कुणाला अजुनी कधी का उमजले मी या जन्मतःच पुनर्जन्म घेतो नव्याने पुन्हा मी स्वतःला पहातो

कधी कधी होते असे

एकदा सहज मी तलतचं "जलते हैं जीसके लिए" जरा वेगळ्या उडत्या चालीत गुणगुणायला लागलो. मग काही दिवसांनी विचार आला की आपली चाल आहे तर त्यावर आपलेच शब्द घालावे आणि त्यातून हे गीत घडून आले.

कधी कधी होते की असे, लागते कशाचे पिसे 

ध्यानी मनी मग एकच ते, दुजे काही न सुचे

 कधी वाटे उंच आकाशी झेप घेत पंख पसरावे 

कधी वाटे हलके हलके पाण्यावरी मी तरंगावे 

कधी वाटे शाल पांघरुनी शेकोटीशी हात उबवावे 

अन गुणगुणत अंगाई, कुणी शांत मज निजवावे 

कधी यावा सूर्य हाताशी कधी सजावा चंद्र शिरी 

कधी वेचू तारे यावे भरभरूनी माझ्या ओंजळी 

कधी अणुमात्र होऊन मी हरवावे न पहावे कुणी 

कधी पहावे तिथे मी असो विश्वची घ्यावे व्यापुनी 

कधी हसावे स्वतःवर मी कधी रडावे कुणासाठी 

कधी थोपटावी पाठ कुणी हात धरावा कुणी पाठी 

कधी कुणा देत आधार, व्हावे कुणाची कधी काठी 

कधी जगावे स्वतःसाठी, कधी मरावे कुणासाठी

रात्रभर काल

रात्रभर काल, दुरून कुणी, साद देत होते
फिरफिरुनी, जवळी कुणी, भास होत होते

चंद्र होता की तो खट्याळ वारा

शीळ हलकी घालत वाहणारा

तो-पहा उघडी कवाड, उडवी पडदे

का उगा मांडलाहे छळ हा कोणी

ये जरा थांब येऊन मज समोरी

जे-का व्हायचे ते, आपुल्यात घडूदे

की असे खेळच हा माझ्या मनीचा

घालविण्या वेळ तो एकलेपणीचा

छंद हा रोजचा मजला जडूडे

मी श्याम वेडी

खूप दिवसांपासून पहिल्या दोन ओळीत अडकलेलं हे गीत आज आपसूक पूर्ण झालं. 

राधेचा ऐतिहासिक किंवा महाभारत वगैरे ग्रंथात असा संदर्भ नाही. ती मुख्यतः कविकल्पनेतच आढळते, कृष्णाची प्रेयसी, प्रेमाचं प्रतीक म्हणून. त्याच भावनेतून लिहिलेलं...

मी श्याम श्याम श्याम श्याम श्याम वेडी
ज्याचे नाव नाव नाव नाव माझे ओठी
बांधल्या जयाशी जन्मोजन्मीच्या गाठी
झुरते सदा मी ज्याच्या भेटीसाठी 

जो व्यापतो या पृथ्वी अन नभात
जो व्यापतो साऱ्या जनामनात
रुक्मिणि, सुभद्रा, मीरेचा तो नाथ
पण प्रेमसखा तो केवळ माझ्यासाठी

ना इतिहासी मी नाही पुराणात
की कल्पनाच जी स्फुरली कविमनात
हे सत्य तरी या साऱ्या असत्यात
राधा प्रेयसी एकच ती कृष्णाची

निळ्या निळ्या पाखरा

Neel Ponmane 

Neel Ponmane (Blue Kingfisher) is originally a Malayalam film duet composed by Salil Chowdhary and sung by Yesudas with another singer. I have listened to this from childhood and love it.

When I tried singing it on on Smule, Aai said I am butchering the Malayalam words. So I wrote Marathi lyrics for two stanzas and sung the third in Malayalam. But this is not a word to word translation of the original song, just my own poetic attempt. A couple of lines in Malalayam that I understood ('ninde pat nyan ketu' - I heard your song and 'then kudikyun' - drink nectar) I tried to incorporate in the Marathi version.

निळ्या निळ्या पाखरा रे निळ्या निळ्या पाखरा माझ्या अंगणी येऊन देई कोणता संकेत रे तू, निळ्या पाखरा

जागती हृदयात ह्या, जुन्या हरवल्या आठवणी, तू साद देताना, प्रतिसाद मी देते, पुरे देहभान हरपुनी नाव ना तुज गाव ना, तरी ओळखीचा तू मला हे बंध आपुले, मी आज जाणियले तुझे मधुगान ऐकुनी

थोडासा रूमानी

थोडासा रूमानी हो जाये 

चांदनी में भीगकर 

रात सुहानी हो जाए 

ये रुत और ये मौसम 

हमको देके इशारे बुलाये 

कबसे बैठे हो तुम 

अपनी आखों में मुझको समाये 

आखें कबतक बातें करेगी 

कुछ तो जुबानी हो जाए 

सच है कबसे बैठा हु मैं 

कितनी बातें दिल में छुपाये 

डर हैं जब भी कह दु 

अनहोनिसि न हो जाए 

कहने सुनने की क्या जरुरत 

जो है रूहानी हो जाए 

एक श्रावण असाही

एक श्रावण असाही मनाच्या कोपऱ्यात

घालतो झिम्मा कधीही हवे तेव्हा वर्षात

कोण जाणे केव्हा तो येईल सामोरात
मखमली हिरवाळीत कि इंद्रधनु रंगात

मेघ दाट आषाढी अन वैशाखी वणव्यात
लपालपी, शिवणापाणी  खेळतो दंगात

भिजलेल्या उन्हात किंवा सोनेरी पावसात
आठवांच्या सरी बरसती रिमझिम नयनात

ओळखीच्या गाण्यांचे शब्द फुटे ओठात
जुने सूर फिरुनी पुन्हा फेर धरी कानात

मागे कधी, कधी पुढे, कधी भुई गगनात
झोके घेत, हिंदोळत, छळें मला दिनरात

एक श्रावण असाही हृदयाच्या कोंदणात
सखासोबती उरून राही माझा एकांतात

सुरेश नायर
9/2016

तू असताना

ही कविता गीतरुपात ऐकण्यास इथे क्लिक करा 

तू असताना मी बावरते
तू नसताना मी हुरहुरते
हा रोग असा मज जडला का
असुनी ही न मी, माझी उरते

आरशात पाहता मजला मी
माझी न मला प्रतिमा दिसते
तू हसताना असतोस तिथे
अस्तित्व न काही मज उरते 

जागेपणी तू, स्वप्नातही तू,
डोळ्यातही तू, हृदयातही तू,
हासुतही तू, अश्रूतही तू
व्यापून तुझ्यात मी अवतरते 

सुरेश नायर
४/२०१६

असा कधीही यावा

ही कविता गीतरुपात ऐकण्यास इथे क्लिक करा

असा कधीही यावा तो क्षण

जुनी पुराणी, पुसली आठवण

कवडस्यापरी, मनात माझ्या

क्षणापुरती का, चमकून जावी

असा कधीही यावा तो क्षण

वाहता वाहता, झुळूक एक ती

थबकून हलके, कानी माझ्या

जुनी सुरावट, आळवून जावी

असा कधीही यावा तो क्षण

डोळ्यापुढती चित्र देखणे

उभे राहावे जुने कशाचे

स्वप्नी अथवा जागेपणीही

असा कधीही यावा तो क्षण

सहज चालता वाटेवरूनी

पाठमोर वा, सावलीतुनी

भेट आपसूक, जुनी घडावी

असा कधीही यावा तो क्षण

वेळ जरासा, जावा थबकून

आणि पाऊले, घेत मागुती

सैर घडावी, भुतकाळची

सुरेश नायर 

४ /२/१६

नाही मनास आता

ही कविता गीतरुपात ऐकण्यास इथे क्लिक करा 

नाही मनास आता, आनंद वा विसावा

छळतो क्षणाक्षणाला, दोघातला दुरावा

मिटलेल्या पाकळीत, कोंडून राही गंध

वाटे कळीस आधी, बागेत भृंग यावा

गुंफून वेदनेत, घुमतात सूर माझे,

झंकारतील जेव्हा, तू छेडशील तारा

साराच आसमंत, जातो आता विरून,

व्योमात मी बुडाले, नाही कुठेच अंत,

अस्तित्व ना, न प्राण, मी अणुमात्र बीज

होऊनी ये प्रकाश, जागून श्वास यावा

(चाल - बागेश्री रागावर आधारित )

सुरेश नायर 

(१२/२०१५)

धुंद वाटेवरी

आयुष्य म्हणजे वाटेवरचा एक प्रवास. मुक्काम प्रत्येकाचा एकच. पण प्रवास मात्र प्रत्येकाचा निराळा. आपापल्या वाटेवर पावले टाकीत आपण जात असतो. कुणाकडून बरेच काही घेतो तर कुणाला थोडे काही देतोही. रिकाम्या हाती सुरु झालेला हा प्रवास, शेवटी रित्या हातीच संपतो. वाटेवरच्या पाउलखुणा देखील, कालांतराने मिटून जातात. मग या प्रवासाचं प्रयोजन काय ? वाटेवरून कळत नकळत तुम्ही काहीतरी पेरीत जाता. आणि जिथे पेरणी आली तिथे आपसूक उगवणी आलीच.

ही कविता गीतरुपात ऐकण्यास इथे क्लिक करा 

धुंद वाटेवरी पेरीत जावे तराणे

जाता मिटुनी खुणा पावलांच्या

मागे उरावे गाणे

हा देश, हा गाव, हा कुंद वारा

तो  सूर्य, तो  चंद्र, तो शुक्रतारा

मी चालतो वाट इथली नव्याने

सारे आहे पुराणे

ओंजळ पुरेशी, झोळी कशाला,

घ्यावे कुणाचे, द्यावे कुणाला

प्राशीत जावे वाटेवरी या

आहेत जे  नजराणे

आलो कुठोनी, जाणार कोठे 

इवला प्रवास, अन प्रश्न मोठे 

वाटा निराळ्या जुळतात जेथे

सुटतील तेथे उखाणे

सुरेश नायर (१२/२०१५)

रात्र आहे अशी

रात्र आहे अशी अंधारलेली

चंद्र आहे कुठे दडलेला

भास होती मला तू इथेची कुठे

अन तरीही कुठे सापडेना 

हाय मोडू नको तू दिलेली, 

वचने आजच्या मिलनाची

दाह अंतरीचा साहवेना, रात्र आहे….. 

सांग झेलू कसे घाव मी हृदयी, 

सांग साहू कशी वेदना ही उरी 

धीर सावरता सावरेना, रात्र आहे….. 

रात्र दाटून येई जशी भोवती, 

ज्योत आशेची होतेय मावळती 

पण तरीही पुरी वीझवेना, रात्र आहे…

सुरेश नायर 

१/२०१५